Anasayfa > Türk Edebiyatı > 9. Sınıf Tük Edebiyatı > Şiir İnceleme Yöntemi – (Şiirde Yapı, Tema, Şiirin Şairle ve Yazıldığı Dönemle Temanın İlişkisi)

Şiir İnceleme Yöntemi – (Şiirde Yapı, Tema, Şiirin Şairle ve Yazıldığı Dönemle Temanın İlişkisi)

Merhaba arkadaşlar, 9. sınıf Türk Edebiyatı Online Test çözmeye devam ediyoruz. Bu konu her ne kadar 9. sınıf konusu olmasına rağmen LYS ve KPSS alan sınavında her yıl 3-4 soru gelmektedir. Bu yüzden bu testleri çözmeden önce aşağıdaki konuya bir göz atın sonra da online testimizi çözmeye başlayabilirsiniz.

Şiir İnceleme Yöntemi - (Şiirde Yapı, Tema, Şiirin Şairle ve Yazıldığı Dönemle Temanın İlişkisi) 9.

Tebrikler - Şiir İnceleme Yöntemi - (Şiirde Yapı, Tema, Şiirin Şairle ve Yazıldığı Dönemle Temanın İlişkisi) 9. adli sinavini tamamladin.

Karnen asagidaki gibi: 

  • Soru sayisi: %%TOTAL%%
  • Yanlis sayisi: %%WRONG_ANSWERS%%
  • Dogru sayisi: %%SCORE%%
  • Dogru yüzdesi : %%PERCENTAGE%%
  • Yukaridaki istatistiklerinden yola çikarak seninle ilgili düsüncem su: %%RATING%%

Yanıtlarınız aşağıdaki gibidir.
Soru 1
s1
A
İslam medeniyeti çevresinde oluşan zevk ve anlayış
B
Halk geleneğine uygun gelişen zevk ve anlayış
C
Modern dönemde oluşan zevk ve anlayış
D
Mitolojik dönemde oluşan zevk ve anlayış
E
İslam öncesi dönemde oluşan zevk ve anlayış
Soru 2
Divan Edebiyatı nazım şeklidir; aşk, güzellik ve doğa konularını işler; genellikle aruz ölçüsüyle yazılır. Beyit sayısı, 5-15 arasında değişir. Bu parçada anlatılan nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A
Kaside
B
Kıt’a
C
Gazel
D
Mesnevi
E
Koşma
Soru 3
Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A
Gazel aşk, tabiat ve güzellik konularında yazılır.
B
Mesnevi hece ölçüsüyle ve beyitlerle yazılır.
C
Semai dörtlüklerle yazılan halk şiiri nazım biçimidir.
D
Mesnevi, hikâye anlatılan bir nazım biçimidir.
E
Kaside övgü amacıyla yazılan şiirlerdir.
Soru 4
s6
A
Çaresizlik
B
Yaşama sevinci
C
Özlem
D
Yalnızlık
E
Vefasızlık
Soru 5
Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A
Şarkı – Divan şiiri
B
Türkü – Divan şiiri
C
Rubai – Divan şiiri
D
İlahi – Halk şiiri
E
Varsağı – Halk şiir
Soru 6
Divan Edebiyatı’nda din ve devlet büyüklerini övmek amacıyla yazılan şiirlere - - - - denir; - - - - bu türün en güzel örneklerinden biridir. Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A
mesnevi – Leyla ile Mecnun
B
kaside – Beng ü Bade
C
şarkı – Sıhhat ü Maraz
D
şarkı – Aziz İstanbul
E
kaside – Su Kasidesi
Soru 7
Aşağıdakilerden hangisi koşmanın türlerinden biri değildir?
A
Güzelleme
B
Koçaklama
C
Taşlama
D
Semai
E
Ağıt
Soru 8
Aşağıdakilerden hangisi Divan Edebiyatı’na ait nazım türlerinden biridir?
A
Koşma
B
Mani
C
Mersiye
D
Varsağı
E
Semai
Soru 9
Aşağıdakilerin hangisinde farklı edebiyat dönemlerine ait, ölüm temalı nazım türleri birlikte verilmiştir?
A
Sagu-mesnevi-türkü
B
Sagu-kaside-koşma
C
Ağıt-kaside-semai
D
Sav-gazel-mani
E
Sagu-mersiye-ağıt
Soru 10
s10
A
Kaside
B
Gazel
C
Tahmis
D
Mesnevi
E
Şarkı
Soru 11
Aşağıdakilerden hangileri tema bakımından birbirine benzeyen nazım biçimleridir?
A
Mesnevi-varsağı-sagu
B
Kaside-koşma-sav
C
Gazel-semai-sagu
D
Gazel-koşma-koşuk
E
Kaside-sagu-koşuk
Soru 12
Aşağıda kaside ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A
Kasidenin uyak düzeni mesnevi gibidir.
B
En tanınmış kaside şairi, Nefi’dir.
C
Kasidelerin nazım birimi beyittir.
D
Genellikle din ve devlet büyüklerini övmek için yazılır.
E
Kaside çeşitli bölümlerden oluşur.
Sınavı tamamlamak için butona tıklayınız, yanlışlarınız gösterilecektir. Sonuçları al.
12 tamamladınız.

Şiirde Yapı
Şiirde anlam ve ses kaynaşmasıyla oluşan birimlere beyit, bent, dörtlük, şiir cümleleri denir. Bu birimler ölçü, uyak düzeni ve temayla bir bütün oluşturarak yapıyı ve nazım şeklini oluşturur.

♦ Şiirde yapıyı oluşturan temel unsurlar nazım birimi ve nazım şeklidir.
1. Nazım Bîrimi
Şiirde anlam bütünlüğünü sağlayan en küçük birime nazım birimi denir. En küçük nazım birimi dizedir, iki dizelik nazım birimine beyit, dört dizeden oluşan nazım birimine dörtlük, bunların dışında üç, beş, yedi ve daha fazla dizenin kü-melenmesiyle oluşan birimlere ise bent denir.
a) Mısra (Dize)
Sözlük anlamı “çift kanatlı kapının tek kanadıdır. Edebiyatta ise şiirin her satırına verilen isimdir. Manzum yazıların en küçük parçası olan mısra, şiirde yapının temelini oluşturur. Türkçede mısra kelimesinin karşılığı olarak dize kullanılır.
Kervan yürür peşi sıra düşemem 1. dize
Yıldız akar, uçsam da yetişemem 2. dize

♦ Herhangi bir şiire bağlı olmayan, kendi içinde anlam bütünlüğüne sahip bir satırlık nazım parçasına mısra-ı âzâde (bağımsız dize) denir. Daha çok divan şiirinde görülen bu mısralar, divanların en sonunda yer alır.
Ne ararsan bulunur derde devadan gayrı
                                          Abdülhak Molla

Çeşmini gördüm unuttum derdi de dermanı da
                                                  Şeyh Galip

Bir şiirin içinde anlam bütünlüğü ve güzelliği dolayısıyla unutulmayıp dillerde dolaşan mısralara mısra-ı berceste (seçkin dize) denir. Bu mısraların alındığı beyitlerin diğer mısraları pek bilinmez.

Eğer maksûd eserse mısra-i berceste kâfidir.
Aceb hayretdeyim ben Sedd-i İskender hususunda
                                                 Koca Ragıp Paşa

Yürü, hür maviliğin bittiği son hadde kadar
“İnsan âlemde hayal ettiği müddetçe yaşar”
                                            Yahya Kemal Beyatlı

Miyân-ı güft u gûda bed meniş iham eder kubhun
Şecaat arz ederken merd-i kıptî sirkatin söyler
                                                      Koca Ragıp Paşa 

b) Beyit
Sözlük anlamı “ev“dir. Aynı ölçüyle yazılmış, anlam bakımından birbirine bağlı,
art arda gelen iki dizeden oluşan nazım birimidir. Beyit, divan şiirinin temel nazım birimidir.

Göz gördi gönül sevdi seni ey yüzü Mâhım
Kurbanın olam var mı bunda benim bir günâhım

c) Bent (Bölüm, küme)
♦ Bir şiirin bölümlerini oluşturan üç, beş, altı, yedi ve daha fazla dizenin kümelenmesiyle oluşan birimlerdir. Ayrıca beyitlerin bir araya gelmesiyle oluşturulan bentler de vardır, (terkibibent, terciibent)

d) Dörtlük

♦ Dörder dizelik bölümlerden oluşan nazım birimidir. Halk şiirinin temel nazım birimidir.

Sarı saçlarına deli gönlümü
Bağlamışlar, çözülmüyor Mihriban.
Ayrılıktan zor belleme ölümü
Görmeyince sezilmiyor Mihriban.

‘Yâr’ deyince, kalem elden düşüyor
Gözlerim görmüyor, aklım şaşıyor
Lâmbamda titreyen alev üşüyor
Aşk, kâğıda yazılmıyor Mihriban.
         Abdurrahim Karakoç

2. Nazım Şekli
Şiirde dış yapının en geniş biçimine nazım şekli denir. Nazım şekli; mısra yapısı, nazım birimi, ölçü ve kafiye örgüsünün belirlediği dış yapı veya kalıptır. Buna kısaca, mısraların belli bir kafiye düzeni içinde oluşturdukları şiir formu demek de mümkündür.

Nazım biçimleri oluşturulurken belirli ölçütler esas alınır:

  • Mısra sayısı
  • Mısra kümelenişi
  • Mısra ya da kafiye örgüsü
  • Kullanılan ölçü (vezin)
Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.

Sayfa başına git