Paragraf Online Test – 12

Çoğu kişinin gözü kapalı bağlandığı değerlere,göreneklere, kutsal diye dokunulmaz sayılan inanmalara, yürürlükten kaldırılmayacakmış gibi görünen değerlere kuşkuyla yaklaşmayanın bir alıp vereceği yoktur aydınlıkla. Kutsallığı koruyucu bir maske gibi taşıyan yanılmalara, gerçekliği gün geçtikçe artsa da sıradanlığı sırıtan değerlendirmelere "hayır" diyebilen kişidir aydın. Kuşku, aydını uyanık tutar; uyanık olmayan, aydın olamaz. Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi "aydın" olmanın koşullarından biri değildir?

(I) Evrensel eğitimin verildiği yer olan üniversitede, çağın gerektirdiği davranışlar kazandırılmaya çalışılır. (II) Bu davranışlar kazandırılırken bilimsel ve yaratıcı kültür esas alınmalıdır. (III) Bu kazanımı sağlayabilmek için eğitimde, araç olarak konular, bilgiye ulaşma yolları ve kendi başına düşünme öğretilmelidir. (IV) Bunu sağlayabilmek için hazır bilimsel öğretiler ve bilgiler öğrencilere derslerde mümkün olduğunca aktarılmamalı. (V) Öğrenciler hazırcılığa ve ezbere alıştırılmamalı. Bu paragrafta numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Bu yolla edinilen bilgi, düşündürmeye ve davranış geliştirmeye dönüştürülebilir." cümlesi getirilirse paragrafın anlam bütünlüğü bozulmaz?

Söz, çok önemlidir insan yaşamında. Öncelikle insanın kendi kendisine verdiği söz daha önemlidir. Kendine verdiği sözü tutmayan bireyin öncelikle kendine saygısı yoktur. Kendisine verdiği sözü tutmayan bir insanın, başkasına verdiği sözü tutmasını beklemek hayal olur. Başkasına söz verip sonra da o sözü tutmamak, tutamamak utanç verici bir durumdur. Yukarıdaki paragrafın başlığı olmaya aşağıdakilerden hangisi en uygundur?

Yalnız şiire değil, yazılı olan her şeye korkarak yaklaşıyorum. Başkalarının yazdıklarına da korkarak yaklaşıyorum. Birçok kişi bu korkumu yersiz bulabilir. Ama ben belirli bir süre demlendirilmeyen yazıların, şiirlerin olgunlaşmamış olduğu kanısındayım. Bu tür ürünleri okuduğumda, yazarı adına tedirginlik duyuyorum. Şu an kendi romanlarımı okusam yeniden yazmak isteyeceğim bir yerler mutlaka bulurum. Bu parçaya göre, yazarın edebi bir esere korkarak yaklaşmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Gerçekçilik adına savaştıklarını söyleyen birtakım yazarlar, bilerek-bilmeyerek, garip bir dogmacılığın sözcülüğünü yapmaya başladılar. Sanat eserlerinin önceden saptanan kurallara göre yaratılmadığını, yaratılamayacağını en iyi sanatçıların bilmeleri gerekirken, bakıyorsunuz, birtakım insanlar bir yandan şiir, hikâye, roman yazarken, bir yandan da öteki şairler, hikayeciler, romancılar için kurallar koyuyor, kurallar koymakla da yetinmeyip başlıyor yasaklar koymaya. Bu parçada yazarın yadırgadığı davranış, aşağıdakilerden hangisidir?

"Sinekti Bakkal"ın 43 yılda 33 baskısı yapılmıştır. Şimdiye kadar hiçbir Türk romanının bu başarıya ulaştığı söylenemez. Bununla birlikte "Sinekli Bakkal"ın bu başarısının kaynağını tespit etmek güçtür. Onun, meselâ "Çalıkuşu" gibi bir lirizmi ve sürükleyiciliği, "Huzur" gibi usta bir üslûbu, "Küçük Ağa" gibi derin tipleri yoktur. O halde "Sinekli Bakkal" nasıl böyle tesirli olmuştur? Bu sorunun cevabı kanımca romanın kendisinden çok, yazarının kişiliğinde aranmalıdır. Bu parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Şairin büyük çoğunluğa seslenmeyi denemesi çok iyi bir davranıştır. Bu işi bayağılaştırmadan başarabilirse, bununla sanatını yükseltebilir. Şair, zayıflığa kapılıp da kalabalığın isteklerine ya da zenginlerin, güçlülerin keyiflerine uymamalı. Bu kural, çoğunlukla sanattan çok ahlâkla ilgilidir. Şair toplumun içinde yaşayan bir varlık olduğundan istese de istemese de toplum onu etkiler. Toplumdan aldığı izlenimleri başka ölçüler içinde, şiirle sezdirerek verir. İşte bu tutum şairin kendini şiirle ortaya koymasıdır. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine varılamaz?

Namık Kemal romanlarında olsun, tiyatrolarında olsun, çeviri ve uyarlama yollarına hiç girmemiştir. Yalnız roman ve tiyatro yöntemlerini, o zaman Fransız edebiyatına egemen olan romantizmin temellerine göre almış ve o yöntemlerle kendiliğinden eserler yaratmıştı. Nitekim, "İntibah" romanındaki Ali Bey, tamamiyle o dönemin bir genç mirasyedisi olduğu gibi, annesi, cariyesi, dostları da o zaman İstanbul yaşamından alınmış örneklerdir. Bu parçaya göre Namık Kemal ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Hamit'i bugün okudukça onunla konuştukça daha çok anlıyorum ki derelerin arasında köprüler nasıl bilgisiz kurulamazsa yüreklerin arasında da köprü kurmak için bilgili olmak gerekir. Eğer ozanlığa özenseydim tek söz yazmadan önce, en aşağı iki dil öğrenir, iki bin kitap okurdum. Bu parçada vurgulanmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir?

Sanatçı, nesnelerin, olguların içine giren, onlarla bütünleşen bir şair. Onları yaşar; en önemsiz bir yaratık, en küçük bir nesne, havadaki en hafif bir titreşim, bir gölge, köstebeğin burnundaki toprak kırıntısı, bir elin masayı silişi, ters dönmüş bir böcek... değer kazanır onun dizelerinde. Bu parçada sözü edilen sanatçının en belirgin özelliği, aşağıdakilerden hangisidir?

(I) Püsküllüoğlu, şiirde gerçek bir şiir diline, yalın bir şiir söyleyişine varmıştır. (II) Dizelerinde süslü imgeler, imge yığılmaları görülmez. (III) Her şiirinde bir imgeyi görüntülemekte, şiirini imge yığıntısı olmaktan kurtarmaktadır. (IV) Bir bakıma şiirlerinin boyutlarının küçüklüğü de buna bağlanabilir. (V) Hele kitabının son bölümündeki şiirlerin yalnızca dörtlüklerden oluşması buna tam bir örnek sayılabilir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde Püsküllüoğlu'nun şiirlerindeki biçimsel özelliklerden söz edilmiştir?

Sanatçı, ayakta kalabilmek için sürdürdüğü savaşını, hiç abartmadan, süslemeden, yan tutmadan bir solukta okutan anlatımıyla, son derece güzel Türkçesiyle paylaşıyor bizlerle. Birbirinden bağımsız gibi görünen ama iç içe geçmiş olaylardan, kişilerden, anılardan oluşan kitaptaki her tip, ayrı ayrı birer romanın kahramanı olabilir. Bu kahramanlara, yaşanılan çevrenin betimlemeleri de ustaca yedirilmiş. Bu paragrafta, tanıtılan yapıtla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Hangi ülkede, ne zaman kaleme alınmış olursa olsun, deneme başlıklarına şöyle bir göz atın, bunların koca koca felsefe kitaplarının adlarıyla, bu kitaplardaki bölüm adlarıyla hiç mi hiç bağdaşmadığını göreceksiniz. Dostluk, hoşgörü, okuma, gençlik, sevgi, evlilik, çeviri, can sıkıntısı... Hemen hemen her denemecinin beslendiği dağarcıkta bunlar vardır. Ama bunlar felsefenin dipnotlarında bile yer almayan konulardır. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisinin karşılığı olabilir?

Şairler, düzyazıyla da anlatılabilecek öyküleri ölçülü, uyaklı anlatmakla yetinmeyip düzyazıyla anlatılamayan düşünceleri, duyguları anlatmanın yollarını araştırınca ölçü, uyak, sesler gibi dış biçim öğeleri arkaya itilip imge, eğretileme, simge gibi iç biçim öğeleri öne çıkmıştır. Bunların şiire getirdiği anlamsızlık arayışı değil tam tersine düzyazıyla açık açık anlatılamayan şeyleri, sezgi yoluyla anlatma, anlamı çoğaltma arayışıdır. Bu paragrafta aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Öykü, sadece olayların derli toplu aktarımı olarak düşünülemez. Kıvrak bir anlatımla iyi kötü bir öykü çıkar ortaya ama bu, tek başına yeterli değildir. Öykü, daha çok art alanlarda, kahramanların susuşlarında, satır arasına yerleştirilmiş ayrıntılarda gösterir kendisini. Bu paragrafta asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Orhan Pamuk, sanırım, edebiyatımızda en çok eleştirilen yazarlardan. Kimi, Türkçeyi bilmediğini söylüyor; kimi, "oryantalist" bir yazar olmakla suçluyor; kimi, çok "Batılı" buluyor; kimi, bir yazarın bu kadar reklamının yapılmaması gerektiğini savunuyor. Pamuk'un romanlarında dilin bazen savrukça kullanılmasından dolayı dilbilgisi kuralları açısından bozuk cümleler bulmakta çok zorlanmayabilirsiniz. Ama son yirmi yıl içinde kendi romanını kurmuş bir yazar, Orhan Pamuk. Bu parçadan Orhan Pamuk'la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

Abartmadan denilebilir ki herkesin anlayabileceği şiir, yalnız sıradan ozanların işidir. İyi şiirlerin girişleri, tunç kanatlı şehir kapıları gibi, sımsıkı kapalıdır; her el o kanatları itip içeri giremez ve kapıları bazen yüzyıllarca insanlara kapalı durur. Yukarıdaki parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?

......... Oysa toplumdaki o büyük değişimi isteyenlerin başındadır. O değişimi gerçekleştirmek yolunda çaba harcar; yazıları, şiirleri tüm yaşamıyla canını, kanını, sanatına katar. Ama hiçbir zaman tam anlamıyla mutlu olamaz sanatçı. Düşüncenin akışına göre, bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

Yazar, "yerel ağız" kullanımında yönetmeni serbest bırakmış. O da Ege'yi seçmiş. (I) Ege-Çine ağzı sevimli ve güldürü dili olarak elverişli. (II) Oyuncular köylü tavrını ve ağzını iyi yakalamışlar, özellikle de toplu sahnelerde. (III) Çine ağzını yıllar önce Kent Tiyatrosu oyuncuları "Nalınlar"da başarıyla kullanmışlardı. (IV) Ege insanının sevimli, sıcakkanlı doğası, dille yaratılan güldürüyle uyuşuyor. (V) Arada ölçüyü kaçıranlar olsa da oyunun akışı bozulmuyor, gülmece ortamı akıp gidiyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi, düşüncenin akışını bozmaktadır?

Son yıllarda başarımı perçinleyecek birçok ödül aldım. Zirvedeyken bu işi bırakmalıyım diyebilirim. Ama hayır... Bu, sanatta keşfedilecek hiçbir şey kalmadı demek olur. Halbuki ben yeni bir şeyler yaratmak istiyorum. Gerçi kimi zaman gelecek beni korkutuyor. Gelecek yıllarımı iyi kullanamayacağım düşüncesine kapılıyorum bazen. Fakat şunu açıkça biliyorum ki ........... Bu paragrafın sonuna aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

Tarık Buğra ilk yapıtlarına "kendine özgü" damgasını basan sanatçılardan biridir. Olay, ikincil durumda kalır onun öykülerinde. Canlı, etkili anlatımı, kişilerinin özelliklerine göre biçimlendiğinden durağan değildir. Şairler gibi sözcük seçer yazarken. Genellikle tek insanı ele aldığı öykülerinde kişilerinin iç dünyalarının çözümleme çabası ağır basar. Yer yer ince yergiye başvurarak, iğneleyerek; insanı, davranışları, sorunları güncelden uzaklaştırır. Bu parçada sözü edilen sanatçı ve yapıtlarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Bozuk bir yolda ilerliyoruz. Kümbet yaylasına yaklaştığımızı düşünürken arabamız bozuldu, arabayı yolun kenarına çektik. Yoldan geçen arabalardan hiçbiri "Ne oldu?" diye sormadı. Oysa gençliğimde Kayadibi'nden Giresun'a kadar yürümüştük. Yolda rastladığımız köylüler bize "Selamünaleyküm, uğurlar olsun." demişlerdi, biz de onlara yanıt vermiştik. Ne oldu o iyi insanlara, güzel atlara binip güzel diyarlara mı gittiler? Bu parçada yazar, aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır?

Sanat, insanların âdeta teneffüs zamanıdır; pratik adam, bunu keskin bir görüşle görerek sanata karşı koymaktadır. Sanattan sağlayacağı fayda için değil, sadece sanat olduğu için zevk alınır. Müzik, edebiyat, resim, bizi algılamanın tatlı ve aracısız güneşinde güneşlendirir. Bu parçada sanatla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Yahya Kemal, geniş bir okur topluluğunca benimsenmiş, sevilmiş bir şairdir. Kendinden sonraki şairlerin çoğu onun söyleyişinden etkilenmiş, ondan ilham almıştır. Şiirle alışverişi olmamış bir kişi de sözünü eder, onun bir dizesini okuyuverir. Bunda Yahya Kemal'in şairane söyleyişinin ve eski şiiri sürdüren, günümüzde de yaşatan bir şair olmasının büyük etkisi vardır. Şiirlerini sevenlerden kimi, onu İstanbul'un güzelliklerini yansıtan bir şair gibi görmüş, kimi de Divan edebiyatının son büyük temsilcisi olduğunu söylemekle Divan şiiri beğenisini çağımıza getiren bir kişi olduğunu belirtmek istemiştir. Bu parçadan Yahya Kemal'le ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılamaz?

Sadece hayallerin parlaklığı, kullanılan dilin inceliği, kompozisyon kusursuzluğu, düşüncelerin özgünlüğü gibi unsurlar, düzyazı için yeterli ise de şiir için değildir. Bir yazıda şiir kıvılcımlarının çakması, bunların dışında başka bir unsurun araya girmesiyle olur. Bu, şiir nehrine yatağını gösteren "ilham"dır. Bence, istediğimiz her an düzyazı yazabildiğimiz halde, şiiri ancak kendimizi bulduğumuz anlarda yazabilmemizin nedeni bulur. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bunca sorun, bunca olay içinde kolay mıdır kişisel görüşler yaratmak, başkasına benzememek, özgün olmak? Dahası kişisel görüşlerimiz olarak bildiğimiz düşüncelerin hiçbiri bizim değildir. Aydınların ya da sıradan insanların söylediklerini, şöyle bir can kulağıyla dinleyin; o sözlerin ardında, kimi zaman açık seçik, kimi zaman da bulanık olarak, başkalarının düşüncelerini bulursunuz. Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Memduh Şevket, hikâye ve roman yazarıdır. Romanlarında kendi deyimi ile "Topluma ayna tutmuştur." Hikâyelerinde gözlem gücü son derece güçlüdür. Toplum hayatındaki aksaklıklara değinir; konulara iyimser yaklaşır. Konuşma diliyle güçlü bir anlatım sergileyen sanatçı, hikâyeciliğimizde Çehov tarzının temsilcisidir. Bu parçadan yararlanarak Memduh Şevket için aşağıdakilerin hangisini öne süremeyiz?

Dert Yorumcusu'nun yazarı Shupma Lakiri, Hint Kökenli, otuz iki yaşında bir kadın ama Londra'da doğmuş, New York'ta büyümüş bir Amerikalı. Bu ilk kitabında toplanan öykülerinde Lakiri, bir yazar olarak yeteneklerini ortaya koyuyor. İki anadili olan birinin dilden dile atlaması gibi, kültürel bakış açısını rahatlıkla değiştirebiliyor. Tek kelimesi bile yapmacık değil. Hintli olmayan okur için bu öyküler, bireylerin karşı karşıya kaldıkları açmazları sergiliyor. Bu parçada tanıtılan sanatçı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

İyi bir romanda hikâyenin altı, üstünü tutmalı; bir başı, bir ortası, bir sonu bulunmalı; sonu başının doğal sonucu olmalıdır. Olaylar akla yatkın olmalı, romanın konusundan doğmalıdır. Romanın kahramanları, okura "Bu böyle olmamalıydı." dedirtmemeli. "Ben de olsam böyle yapardım." dedirtmelidir. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

Aristo, şairin doğuştan coşkulu ve taşkın bir mizacının olması gerektiğini söyler. Ben de doğuştan şairliğe inanıyorum. Ama salt coşkulu bir yapı yeterli değil. Şiiri daha çok bir bilgi, kültür işi olarak görüyorum. Mümkün olduğunca taşkınlığımı disipline etmeye çalışıyorum. Bir zamanlar hayatın içinde karşılığı olan şiirler yazdım. Şimdi dünyaya, hayata karşı ördüğüm bir surun gerisindeyim. Değil mi ki şairin odası dünyadan büyüktür? Bu parçada sanatçıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Korkuteli'nden Antalya'ya göçtüğümüz yılın öncesiydi. İlkokul ikinci sınıftayım; ilk şiirimi o yıl yazdığımı bugün gibi anımsıyorum. Harfleri çok sevdiğimi, sözcükleri annem gibi duyumsadığımı o günlerde kavramıştım. Çocuk dünyamda, oyun oynarken, en çok da uçurtma uçururken sözcüklerin iskeletleriyle ilgiliydim. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine bir cevap niteliğindedir?

Bir öykü okuyan her insanın, kişiliğini, yaşadığı dünyayı onda görmesi gerekir. Bunu da ancak gerçek öykü başarabilir. Gerçek öyküde insanı övmek, ona öğüt vermek, onu kandırmak gibi yapmacık hiçbir yol yoktur. Onda öyle sihirli bir yol vardır ki bin kola ayrılır ama her insanı aynı zamanda amacına ulaştırır. Öyle insanlar vardır ki soru sorsanız cevap verirler, iğne batırırsanız kanarlar, koluna girerseniz size eşlik ederler. İşte budur gerçek öykü. Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi "gerçek öykü"nün bir özelliği olamaz?

Ritim, onun şiirlerinin en belirgin öğesidir. İmgeleri bile ritmin arkasında gizler. İmgeleri, göze batacak biçimde öne getirmez. Şiirlerinin anlaşılır olması, şairliğinin onuru olmuştur. Görsel imgeleri, öbür imgelere tercih etmesi, bu açıdan değerlendirilmelidir. Bir doğa şairi diyebileceğimiz Ceyhun Atuf, çok bilinçli bir biçimde doğayı insan için kullanır. Nesneyi somutlaştırmasının nedeni de budur. Bu parçadan, söz konusu şairle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

Türk milletinin gerçek kalkınması, kurtulması her şeyden önce Türk insanının yetişmesine bağlıdır. Kalkınma dediğimiz bu büyük inşa davası her şeyden önce bir insan davasıdır. İnsanı kalkınmamış milletlerin maddi kalkınmaları yapmacık ve iğreti olur, yüzeyde kalır, gösteriş ve özentiden öteye geçemez. Bu parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Fethi Naci, insan ve yazar olarak dürüst ve çalışkandır. Haksızlığa dayanamaz. Yalnız kendine yapılana değil, hiçbir haksızlığa. Algılama yeteneği yüksek bir zekâsı vardır. Bu nedenle aptallara ve alıklığa dayanamaz. Olağanüstü dikkatli olup uğraşında kılı kırk yarar. Dile önem veren kendisi gibi dikkatli bir yazarda bir yanlış bulduğunda keyfine diyecek yoktur. Bu parçada sözü edilen Fethi Naci, aşağıdakilerden hangisi ile nitelendirilemez?

(I) Çocuk eğitiminin amacından söz edilirken hemen "çocuğun topluma uyumu" vurgulanır. (II) Ve bu biricik, vazgeçilmez bir amaç gibi sunulur. (III) Sanki toplum hiç değişmeyecekmiş gibi. (IV) Ya da toplumda hiç sorun yokmuş da çocuğun topluma uyumu ile her şey halledilecekmiş gibi. (V) Hele hele araştıran, yanlış bulduklarına itiraz eden, kendi tercihlerini üreten çocuk tipi kafamızda hiç yoktur. (VI) Oysa çocuklar bizim özlemlerimizin nesnesi değil, kendi yarınlarının öznesidir. Parçanın ana düşüncesi numaralanmış cümlelerin hangisinde verilmiştir?

Bir şeyler yapılması gerektiğini düşünen; ama sanata, onun elle tutulur ciddi ve değişken sorunlarına yönelik estetik tavrı önemsemeyen şairlerimizin, romancılarımızın çoğu, bir şeyler yapmak uğruna sık sık edebiyatın dışına düştüler. Yazdıklarının savundukları ülkülere, dile getirdikleri özleyişlere bir hayrı dokunmadığı gibi bu ülküleri, bu özleyişleri eskitmek gibi, yıpratmak gibi olumsuz sonuçları da oldu. Bu parçada yazarların asıl  eleştirilen tutumu aşağıdakilerden hangisidir?

Şuurlu olarak kullanmasa da şairi, kullandığı imgelerden tanıyabilirsiniz, ilhan Berk, insanoğlunu anlam dışına sürükleyen bir akıma bırakmış kendini! Bir olaydan bir olaya, bir görüntüden bir görüntüye seke seke gidiyor. Konuşmak dururken bağırmayı seçmesi, hiçbir şeyin üzerinde duramaması, gözünü gökyüzünden ayıramaması bundan. Bu parçaya göre, İlhan Berk için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Kötünün iyiyi kovması, ortadan kaldırması, yalnız para piyasasının değil, toplumun da bir sorunudur. Ayarı bozukların geçer akçe yapıldığı bir yerde, tam ayar sikkeleri boşuna ararsınız. Her türlü şarlatanlığın ilim, her türlü hokkabazlığın sanat sayılmaya başlandığı bir toplumda, gerçek ilim adamı ve sanatçının nesli yavaş yavaş tükenir. Politika bir ahlâksızlık yarışı, memuriyet bir çıkarcılık mesleği haline gelirse hiçbir insanın dürüst ve namuslu kalmasını isteyemeyiz. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

İlkel insanlar, bedenlerini bazı bitkilerden çıkardıkları yağla yağlarlar. Bir çeşit süslemedir bu. Fakat yağlamanın neden doğduğunu araştırdığımızda böceklere karşı korunma amacıyla karşılaşırız. Ancak sonraları yağlama bedene güzellik veren bir süsleme tarzı sayılmıştır; artık yarar söz konusu değildir. Demek ki tarihsel bakımdan ele alırsak ........... Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygundur?

I) Aslında dili yaratan hayat, daha doğrusu sosyal hayattır. (II) Anne çocuğuna bir oyuncak verir: "Bak sana bir otomobil aldım." der. (III) Böylece çocuk oyuncak otomobil ile beraber "otomobil" kelimesini öğrenir. (IV) Fakat dil her zaman böyle bir eşya gösterilerek öğrenilmez. (V) Bebek, etrafında manasını anlamadığı birtakım sesler duyar; zamanla onların bir şeye karşılık geldiğini öğrenir. Bu parçada asıl anlatılmak istenen düşünce, numaralanmış cümlelerin hangisinde belirtilmiştir?

Her on yılda bir Batı'daki birçok ülkede, romanın ölüp ölmeyeceği gündeme gelir. Romanın öleceğini nereden neye dayanarak ortaya atıyorlar, bir türlü aklım ermiyor bu işe. Roman niçin ölsün, bir türlü anlamıyorum. Sanatlar içinde ölmeyecek tek sanat romandır. Ölmemek için romanın birçok nedeni vardır. Roman da dünyadaki her şey gibi kendini günler, seneler geçtikçe yeniler, geliştirir, zenginleştirir, dahası başkalaşır. Kendine yeni diller, yeni biçimler bulur. Şimdi kimse Odysseia gibi destanlar, masallar yazmıyor ama Odysseia bugün yazılmış gibi okunuyor, seviliyor. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Bu yüzden kendimle sürekli savaşıyorum. Zamanın ilerisinde yaşamak mutluluğunu tatmak istiyorum. Fakat bırakın zamanın ilerisinde yaşamayı, arkasından koşsam bile içinde yaşadığım zamana yetişemiyorum. Bu da yaşamımın en büyük sıkıntısıdır. Anlam bütünlüğü dikkate alınarak bu paragrafın başına aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

Şiirlerim, her sözcükte ille de şiir olduklarını bildirmez. Hiçbir yorumu gerektirmez. Ne bilmecedir ne de tuzak. Sırları kolay çözülse bile güzellikleri kalır. Başka şiirleri çağrıştırmaz. Sözcüklerin yerindeliği, dizelerin arılık ve kısalığı bitmeyen bir söyleşi gibi sürer gider onlarda. Yukarıdaki parçada ozan, kendi şiirleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinmemistir?

Alphonse Daudet'nin "Son Ders" adlı öyküsünde, Prusyalılar tarafından işgal edilmiş olan Alsace'in bir kasabasındaki okulun öğretmeni, öğrencilerine şöyle seslenir: "Çocuklarım, size son defa olarak ders veriyorum. Çünkü Alcase ve Loraince okullarında Almancadan başka bir dil öğretilmemesi hakkında Berlin'den emir geldi... Fransızca dünyanın en güzel, en açık, en sağlam dilidir. Onu aramızda yaşatmamız ve asla unutmamanız gerekir. Çünkü ........... Bu parçanın son cümlesi aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa anlam bütünlüğü sağlanmış olur?

............ Durmayan bir değişme ve gelişme, çağları birbirine bağlar. Her çağ zamanla eskir ve yerini daha ileri bir çağa bırakır. Çağların böyle ilerleyip değişmesi sanat ürünleriyle anlayışlarının da değişmesine yol açar. Yeni çağlara özgü yeni sanat eserleri, yeni sanat görüşleri ortaya çıkar. Düşüncenin akışına göre bu parçanın başına aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?

(I) Geçmişe dönüş, geçmişin zihniyetine dönüş olmamalıdır. (II) Tarih bilinci, eski dünyayı aynen yaşatmak değildir. (III) Dünün değerleri, hepimiz için önemlidir. (IV) Geçmişi yaşatmanın yolu, eski güzelliklere yeni anlamlar yüklemekle olur. (V) Aksi halde eskinin antikadan başka anlamı olmaz. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde "eski değerleri günümüze taşımanın nasıl olacağı" belirtilmiştir?

(I) İnternetteki kitabevi sitelerinde kitaplar liste olarak verilip geçilmiyor. (II) Daha fazla bilgi için bilgisayar imleciyle kitabın kapağı üzerine gelinince kitap kapakları büyüyor, altına arka kapak yazısı, sunu yazısı sıralanıyor. (III) Ayrıca kitapların türüne göre içlerinden seçilmiş parçalar geliyor ekrana. (IV) Örnekse öykü kitabının içinden bir öykü, deneme kitabının içinden bir deneme, şiir seçkisinin içinden şiirler okuyabiliyorsunuz. (V) Kısacası bu sitede bir kitapçıda herhangi bir kitabı karıştırarak edinebileceğinizden çok daha fazla bilgi edinebiliyorsunuz. Numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Okur her bölümde önce kitapların kapaklarını, yanlarında kısa açıklamalarla alt alta dizilmiş olarak görüyor." cümlesi getirilirse dil ve düşünce bağı sağlanmış olur?

Sanat eserlerinin önceden saptanan kurallara göre yaratılmadığını, yaratılamayacağını en iyi sanatçıların bilmeleri gerekirken, bakıyorsunuz birtakım insanlar, bir yandan şiir, öykü ya da roman yazarken bir yandan öteki şairler, öteki öykücüler, öteki romancılar için kurallar koymaya kalkıyorlar. Bununla da kalmıyorlar, başlıyorlar yasaklar koymaya. Birtakım yazarlar sevip sevmemekte kişileri özgür bırakmamak için "yaptırımlar" uyguluyorlar. Bu parçada aşağıdaki sorunlardan hangisi vurgulanmıştır?

Kısa sürede tanışıp arkadaş olduk. Çok hoşsohbet bir adamdı. Kendini zorlamaz, bir edebiyat adamı görünümüne girmek istemezdi. Bütün isteği, herhangi bir insan izlenimi vermekti. Kaç kez "Sanatçı farklı biriymiş gibi görünmemeli, diğer insanlardan biri olduğunu unutmamalı." dediğini duymuşumdur. Parçaya göre bir sanatçıda bulunması gereken özellik, aşağıdakilerden hangisidir?

Yaşlanmak, pek az insan için zevkle beklenen bir şeydir. Belki de bizim yaşlanmaya karşı tutumunuzdur bizde bu korkuyu yaratan. Bence bizim asıl korktuğumuz şey yaşlılık ya da ölüm değil; bunun sonucunda bir olasılık olarak gördüğümüz yalnızlık ve sevgi eksikliğidir. Bizim korktuğumuz şey, sevdiklerimizin bizimle planlar yapmaktan vazgeçip bizim için planlar yapacakları gündür. Azalan saçlar, buruşmuş deri ve daha ağır bir yürüme çoğumuzun yaşlılık korkusunun gerçek nedenleri değildir. Bu parçada aşıl vurgulanmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir?

Beethoven, resim yapsaydı, Picasso da beste yapmaya çalışsaydı yine de başarılı olurlar mıydı? Hiç sanmıyorum. Bir sanatı icra etmeye bir ömür bile yetmezken sanatçılarımız bugün, her gün bir başka dalda eserler çıkarmaktalar. Neden, dünya çapında tanınan bir eser çıkmıyor bizde son zamanlarda diye düşünürken bu geliyor aklıma. Bu parçaya dayanılarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

"Telifin ne demek olduğunu bilmeden roman; ölçü, uyak nedir doğru dürüst öğrenmeden şiir yazmaya kalkandan bir hayır geleceğini nasıl umabilirsiniz? Ara sıra: "On yıldır şiir yazarım, geçenlerde derginizin bir sayısını gördüm, çok beğendim." diye söze başlayan mektuplar aldığım da olmuştur. On yıl şiir yazmış da bir edebiyat dergisi okuma ihtiyacını duymamış demek! Demek bu ihtiyacı duymadan da şair olabiliyormuş insan... Bu paragrafta şairin asıl yakındığı aşağıdakilerden hangisidir?

Kimi sanatçılar, çoğunlukla halkın beğenisi karşısında yadırgayıcı, hatta kınayıcıdırlar. Halk anla-mayınca onun bilgisizliğine yorarlar bunu. Oysa büyük sanatçı, sanatını en anlaşılıra indirgemeyi bilir. Bütün büyük sanatçıları alın, bunu göreceksiniz. Bu parçada savunulan düşünce, aşağıdakilerden hangisidir?

Halka kendini dinletmek isteyenler, her şeyden önce halkın geçmişine, geleneklerine, inançlarına saygı duymayı bilmelidir. Onu bütün eksikleri ve kusurları ile sevmeye, anlamaya çalışmalı, aydınlatılmalıdır. Biz "halk için, halkın yararına" yazıldığı söylenen eserlerde maalesef bunu bulamıyoruz. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi halka ulaşmak isteyen yazarların yapacakları arasında yer almaz?

(I) Bilimin tek amacı, insanın ayakta durabilmesi için, acılarını hafifletmesi olmalıdır. (II) Bilim adamı özgürlük içinde olamaz da yönetenin baskısı altında yalnız bilim yapmaya zorlanırsa ortaya sakat bir bilgi yığını çıkar. (III) O zaman da yeni buluşlarınızla insanlığın acılarını artırmış olursunuz. (IV) Zamanla bir sürü yeni şey bulabilirsiniz ama bu buluşlarınız ilerleme değil insanlıktan kopmadır. (V) Günün birinde arada öyle bir uçurum açılır ki yeni bir buluşun bir yanda yarattığı sevinç, öte yanın tüyler ürpertici çığlığı ile çatışır. Bu parçanın ana düşüncesi numaralanmış cümlelerin hangisinde verilmiştir?

Gerçekte en büyük hata, şairin sadece şahsına özgü olan yani başkaları tarafından yaşanmamış yepyeni duyguları şiirde ifade etmeye çalışmasıdır. Bu yenilik arayışı şiirde ifade bulmaya çalışırsa şiir, kendi amacına ters düşer. Bu parçaya göre şairin en büyük hatası aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Eskiden yazdıklarımı belli bir okur kesimi için yazardım. Bunun daha doğru olduğuna da inanmıştım. Belli bir yaştan sonra bundan vazgeçtim. Artık belli bir yaştan sonra bütün insanlara hitap etmem gerektiğini anladım. Ne kadar geniş insan kitlesine hitap ettimse o kadar ünlendim, öldükten sonra da çağların acımasız perdelerini bu insan kitleleriyle aralayacağıma inanıyorum. Bu parçanın yazarı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Öğrenme sadece bilgi edinmek, yeni davranış kalıpları kazanmak değildir. İnsan yaşamdan haz duymayı, mutlu olmayı; doğadan, insanlardan, nesnelerden hoşlanmayı, zevk almayı da öğrenir. Kısacası dolu dolu yaşamayı da öğrenebilir. Bu parçaya göre "öğrenme" konusunda aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

(I) Politika yüksek sesle konuştuğu zaman edebiyat susar. (II) Politika hayatın kendisi, edebiyat ise hayatın sanattaki yansımalarından biridir. (III) Ancak mekanik bir yansıma değildir. (IV) Hitler, Viyana'ya girerken aynı yerde ve aynı tarihte, bir romanın bu olayı bize anlatmasını bekleyebilir miyiz? (V) Bilakis, edebiyat mahmuz şakırtılarıyla ilerleyen tarihe ve hayata yol vermek için bir kenara çekilir, bekler ve zamanı gelince konuşmak için susar. Numaralanmış cümlelerden hangisi bu paragrafın konusu olabilir?

Bir sanat eserini sırf ondan aldığımız tat için okumuyorsak, işe başka hesaplar karıştırıyor sak tutumumuz estetik değildir. Bir şiirin toplum üzerinde ne gibi etkiler yapacağını düşünen bir sansür üyesinin ya da bir romanın yapacağı satışı düşünerek okuyan bir yayıncının bu eserler karşısındaki tutumları pratik amaçlara yönelmiş tutumlardır. Edebiyat eserlerini bilgi edinmek için okumak da estetik tutumla bağdaşmaz. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

Eskiden, kırk yıl öncesinin okurları bir kitabevine gittikleri vakit medyatik dürtüklemelerle kitap almazlardı. Kendileri seçerlerdi kitapları. Kitapların arka kapak yazılarına baktığınız vakit hiçbir zaman, okuru satın almaya iten kışkırtıcı öğelerle karşılaşmazdınız. O kitabın neyi dile getirmek istediği hakikaten o kitabı okumuş kişilerce yazılırdı. Şimdi o hale geldi ki artık ille de "şaheser" yazmak zorundasınız, medya öyle diyecek ki siz de satın alacaksınız. Bu parçada üzerinde durulan, aşağıdakilerden hangisidir?

Bir eserin ömrünün uzunluğu ve kısalığı zaman zaman tartışmalara sahne olmuştur. Bazılarına göre bir sene boyunca büyük bir insan kitlesi bulan eser uzun yaşamış sayılır; kimilerine göre ise birkaç yıl belli bir kitle tarafından okunan eser; kimilerine göre ise yazarı öldükten sonra onu ölümsüzleştiren eser uzun ömürlüdür. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Edebiyat, bilimin tüm ikincil özelliklerine sahiptir. İçeriği, hele toplumsal ve insancıl bilimlerin içeriğinin hemen hemen aynıdır. Hiçbir bilimsel konu yoktur ki edebiyatın bir düzeyinde işlenmemiş olsun. Edebiyat geniş bir evrensellik, birlik içindedir. Bilim gibi edebiyatın da edebi araştırmaların da yöntemi vardır. Bu parçadan, edebi eserlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Her milletin ayrı bir kültürü vardır. (I) Bu nedenle her millet yeryüzünde kendi kültürünü korumak, yaşatmak, geliştirmek ve yaymak ister. (II) Bu gayretler neticesinde kültürler birbirleriyle boy ölçüşür. (III) Eskiden beri cereyan eden mücadele stratejisi nispeten basit bir esasa dayanırdı. (IV) Kuvvetli olan kültür, kendisini daha zayıf olana kabul ettirir. (V) Böylece kültürler arasında bitmez tükenmez bir mücadele sürüp gider. Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?

Hamit'in sanatında romantik özellikler vardır: Yazar, bazen şiiri tiyatrolaştırmış, bazen tiyatroya hikâye çeşnisi vermiştir. Şekilde ve söyleyişte belirli kurallara bağlı kalmak, onun yapmak istediği halde yapamadığı şeylerdendir. Onda vezin, kafiye hatta dil ye cümle kaygısı ikinci plana bırakılmıştır ki bazen birinci plana alındıkları da olur. Şiirde taşkınlık ve yücelik, onun şairliğinin özelliği; söyleyişte tezat sanatı, bu özelliğin vasıtasıdır. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

-----Ne yapsam giremiyordum kendi içime. Sığınacak bir limanı olmayan bir gemi gibi dolaşıyordum insan denizinde. Gökyüzündeki kara bulutların hiç dağılmayacağını, güneşin hiç doğamayacağını düşünüyordum. Açmaza düşmüş bir satranççı gibi elim kolum bağlıydı artık. Bu parçanın başına getirilebilecek en uygun cümle aşağıdakilerden hangisidir?

Sanatçı, yaratma için uğraştığı sürece bütün ruhsal zenginliğini ortaya koyar. Kendini bütün varlığıyla eserlerine verir. Görmediklerimizi görür, gösterir; kelimelerin, çizgilerin, renklerin, biçimlerin büyülü dilini bize öğreterek, doğayı güzelleştirir. Bu parçada sanatçıyla ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz?

Otuz iki yıl gibi büyük bir zaman dilimi içinde yayımlanan dört cilt İnce Memed'de Yaşar Kemal hep aynı üslubu, hep aynı roman tekniğini kullanır. Bu yıllarda yazdığı öbür romanlarda anlatı biçimi değişir. İnce Memed'lerde hep aynı kalır: Hep o çocuksu, hep o masalsı anlatım; anlatıcı ile anlatılanlar (belki dinleyenler de) hep aynı dünyanın insanlarıdır sanki; sanki özdeşleşmişlerdir, dilleri aynıdır, dünyaya bakışları aynıdır, inançları aynıdır... Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır?

A. Şinasi Hisar, tanıdığım eski kuşak yazarlar arasında kendine özgü huyları olan bir edebiyatçımızdı. En önemli yanı temizlik ve titizlik konusunda bütün rekorları kıran aşırılığıydı. Bu huyunu şaşırtıcı ve inanılmaz doruklara ulaştıran da aslında mikrop korkusuydu. Bu korku yüzünden tramvaya binemediğinden, en kısa mesafeler için bile otomobille gitmek zorundaydı. Ama gene aynı titizliği yüzünden taksi seçmek de ayrı bir sorun olurdu onun için. Odacısının en eski ve en biçimsiz otomobilleri seçtiğinden yakınırdı. Yalnız taksicinin değil şoförün de görünüşü, kılık kıyafeti önemliydi onun için. Dahası da var, şoförün Türkçesini, telaffuz tarzını beğenmediği için arabasına binmediği de olmuştur. Bu parçada A. Şinasi Hisar'ın hangi özelliğinden söz edilmemiştir?

Bizde yeni nesil edebiyatçı olarak yetişmemektedir. Böyle bir ortamda da kavramlar yerli yerine oturmaz. Zaten edebiyat uçup gitmiştir, ta meçhullere kadar. Fuzûli'den Şeyh Galip'ten hatta Ahmet Haşim ve Sait Faik'ten hiçbir iz kalmamıştır. Bu kahramanları yaşatan ve onların izinden giden hiç kimse piyasada yoktur. Böyle giderse birkaç yıl sonra edebiyatımızda bir dikili ağaç kalmaz. Bu parçada özellikle aşağıdakilerin hangisinden yakınılmaktadır?

Abdülhak Hamit'in eserlerinde, Türk edebiyatının doğudan batıya dönüşünün bütün tarihi vardır: Edeiyatıcedide, Fecriati, Milli Edebiyat akımı, serbest nazımcılar hep onun öğrencileridir. İlk hızı, hep ondan almışlardır. Bu gece ölen adam, bugün yazı yazan her Türk'ün kendisine birçok şey borçlu olduğu bir adamdır. Eserini parça parça aldığımız zaman beğenmemek için birçok neden gösterebilir; fakat o yapıtı bir bütün halinde düşündüğümüz zaman içimizde derin bir saygı, sonsuz bir hayranlık duymamaya olanak yoktur. Yukarıdaki parçaya göre Abdülhak Hamit'in en belirgin özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

Sevgiyi kuru, soyut bir kavram olarak algılar çoğu kişi. Hep böyle ortaya koymaya çalışırlar. Çaba yok, bu algılamayı değiştiren yok. Oysa sevginin yaşamın ta kendisi olduğunu bilmemiz lâzım artık. Sevgi umutlarımızın cevabıdır; sorunlarımızın çözüm kaynağıdır. Güzelliklere hep birlikte yürümenin adıdır sevgi. Böyle bir gücü sadece bir kavram olarak algılamak, basite indirgemek ne kötü! Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılamaz?

Geçenlerde edebiyat dergilerinin yapraklarını karıştırıyordum. Bunların arasında yaşlıları, gençleri ve henüz yayımlanmaya başlamış olanları vardı. Kapaklarını çevirip içindekileri incelemeye başladıkça aralarındaki yaş farkının silindiğini ve hepsinin de insana monoton ve buruşuk bir çehreyle baktığını fark ettim. Bu parçada yazar neden yakınmaktadır?

Bildiğimiz gibi edebiyat öykü ile başlamış, onunla dallanmıştır. Kısa olan şiirler aslında öykünün birer özetidir. Öyküler geçmişimizi ve geleceğimizi barındıran karanlık sığınaklardır. Bu sığınaklar sadece bize aittir. Düşman bunları hiçbir zaman göremez ve yok edemez. Edebiyat onunla başlamışsa hayat da onunla başlamıştır diyebiliriz. İşte hayat neyle başlamışsa onunla sona erer. Bu parçadan öyküyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

(I) Devlet kurmak, Türklerin en önemli fonksiyonlarından biridir. (II) Terazi kuşları yuvalarını nasıl örerse, arılar kovanlarını nasıl yaparsa Türkler de öyle devlet kurarlar. (III) Türk orduları nereye gittiyse oraya nizam, intizam ve sükun götürmüştür. (IV) Bu özellik onlarda bir Allah vergisi, bir ikinci tabiat, bir içgüdüdür. (V) Hangi ahmak: "Türk ordularının geçtiği yerde ot bitmez." demiş? Bu parçanın anlam akışındaki bozukluğu gidermek için, aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır?

Bir sanatçının yaşadığı çağı açık ve doğru olarak yansıtması için elbette onu iyi bilmesi gerekir. Yaşadığı çevreyi tanımayan, ulusunun yaşayış ve kültürüyle ilgilenmeyen, çevresinde olup bitenleri kavrayamayan, toplumun geçirdiği değişimlerin özüne inemeyen bir sanatçıdan çağını gereği gibi yansıtması beklenemez. Yukarıdaki parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Günümüz romancısı, eserinin konusunu toplum hayatından seçer. Seçtiği kişiler her zaman toplumda karşılaşabileceğimiz yaşayan insanlar olarak karşımıza çıkar. Onları belli bir zaman ve çevre içinde okuyucuya sunar. Bununla da kalmayıp seçtiği kahramanın tutkularını, serüvenlerini, zaaflarını bize tanıtır. Kısacası---- Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

Bilgi edinmeye istekli olmayanlara bir şey anlatamam. Kendini göstermeyi bilmeyen insanlara yardımcı olamam. Bir kişiye konunun bir kısmını öğrettiğim zaman diğer bölümlerini öğrenmeye çabalamamışsa konuyu bir daha tekrar etmem. Bu sözleri söyleyen kişi aşağıdakilerden hangisiyle ilgilenmez?

İnsanlığın ortak dili "müzik", uygarlıkların kalıcılığını ve tanıtımını yapan en etkili araçtır. Müzik, evrensel diliyle en yaygın sanat dalı olmuş toplumsal paylaşımda, ülkeler arası bütünleşmede; aynı zamanda ulusal kimlik farklılıklarının yansımasında ve benimsenmesinde etken olmuştur. Bu parçada aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılamaz?

Tarihsel eleştiri, eski çağlarda yazılmış eserleri doğru anlamamıza yardım eder ve bu bakımdan şüphesiz çok yararlıdır. Ancak tarihsel eleştiri bazen edebiyatın özünden uzak düşmekte, eser hakkında bilgi vermektedir. Bu tutumla yazılmış edebiyat tarihleri ya da incelemeleri, tarihsel bilgiyle doldurulur ama eserlerin sanat değeri üzerinde durulmaz veya sanat yönü yuvarlak bir iki lafla geçiştirilir. Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Bir yazı yazmaya başlamadan önce konunun seçilmesi, sonra amacın saptanması, daha sonra seçilen konu üzerinde neler söylenebileceğinin belirlenmesi gerekir. Bunlar yapıldıktan sonra amaca uygun anlatım biçimi seçilir. Artık sıra düşüncelerin tam bir sıra içinde sunulmasına gelmiştir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi üzerinde durulmaktadır?

Hasan Cemal, düşünsel hesaplaşmanın gereği olduğuna inandığından olsa gerek, kitabında, burjuva devrimlerinden Osmanlı modernleşmesine kadar birçok genel konudan uzun uzun ve kaynak vererek söz ediyor, genel kültür bilgilerine geniş yer veriyor, beğendiği kitaplardan paragraflar aktarıyor. Tüm bu konularda, yazara ilişkin hiçbir orijinal fikre rastlanmadığından, bu konulara neden bu kadar yer verdiği pek anlaşılmıyor. Yukarıdaki parçada yazarın hangi tavrı eleştirilmektedir?

Bir konuşmasında "Ben isterdim ki, şiirlerim halkımızın bir türküsü gibi ezgili bir şekilde okunabilsin." diyen Enver Gökçe; şiirlerinde halk dilindekine benzer yalın, sade ve etkili bir anlatıma ulaşabilmişti. Sözcükleri, tıpkı yüzyıllardan gelen türkülerdeki gibi titiz ve ustalıkla kullanabilmiş; günceli, geleneksel söyleyişten yararlanarak verirken evrensel değerlere de açılabilmişti. Bu parçada tanıtılan sanatçıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Öğretmenimiz, dingin yüzüyle masaya geçiyor, konuşmaktan çok konuşturuyordu. Hazırcılığın, önyargıların yeri yoktu çalışmalarda. Okunur, incelenir, didik didik edilirdi metinler; böylece tadına varılırdı metinlerin. Yazarın neyi yaptığı, nereden gelip nereye gittiği, çağı içindeki yeri, değeri, yapıtının özellikleri canlı tartışmalarla ortaya çıkarılırdı. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

(I) Bir tek yazarımız, zahmete katlanıp Türk romanını belli başlı temsilcilerinden okuyup onu anlamaya çalışmamıştır. (II) Bundan vazgeçtik, günün eserleri üzerinde de olsa ciddi bir münakaşanın açıldığını göremeyiz. (III) Eleştirinin ağıtla beraber yürüdüğü yegâne sanat hayatı bizimkidir. (IV) Bizzat roman yazanlar da eserlerinin haricinde, sanatlarına ve arkadaşlarına dair yazı yazmazlar. (V) Ben çok defa âlemimizin bu hali karşısında "Acaba bizde roman, okuyucu ile yazar arasında çok özel kalması gereken bir çeşit ailevi bir iş midir?" diye düşünüyorum. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi anlatımın akışını bozmaktadır?

(I) Thomas More, Sokrates'e benzetilmek onurunu kazanan ender kişilerden biridir. (II) Onun olumsuz yapıtı Utopia (Ütopya), dünya klasikleri arasına girmiş ve bugün de ilgiyle okunuyor. (III) Utopia'da, en geniş anlamıyla hümanizm hakim. (IV) More, Utopia'da hayal gücüyle kurduğu kusuruz düzeni anlatıyor. (V) Başka bir deyişle More, bu yaklaşımıyla dünyaya toplumsal mutluluğun sanal bir örneğini sunuyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Ve burada yaşanmışlık değil, yaşanmamışlık ağır basıyor." cümlesi getirilirse parçanın anlam bütünlüğü bozulmaz?

----Bunu kendimde çok gözlemledim. Bazen işlerimin çok yoğun olduğu zamanlarda hiçbir şey yokmuş gibi gayet rahat oluyorum. İşim yokken bir sorun varmış gibi bir tedirginlik duyuyorum. İçime bir karamsarlık çöküyor. Kendimi hayattan soyutlanmış hissediyorum. Düşüncenin akışına göre bu parçanın ilk cümlesi aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Arapçada devenin renk nüanslarını anlatan yüze yakın sözcük varmış. Bunun sebebi, devenin Arapların hayatında önemli ve hayati bir yer tutmasıdır. Biz devenin rengi ile ilgili bir tek kelime biliriz: devetüyü. Bu da gösterir ki biz deve ile haşır neşir olmamış bir toplumuz. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine yanıt olabilir?

Genç kuşaklara, ana dilimizi en iyi biçimde kavratmalıyız. Charles Eliot "Her insanın eğitim ve öğretiminde kazanması gereken ilk meziyet, ana dilini doğru kullanmaktır." diyor. Delaure Mardrus, insanın ana dilini kurallara uygun olarak kullanmasının, en büyük vatanseverlik olduğunu belirtiyor. Cameige ise, ana dili doğru ve güzel kullanmak için güzel yazılar ve şiirler okumanın gerekli olduğunu söylüyor. Bu parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı, aşağıdakilerden hangisidir?

Temel kültür eğitiminin veya başka bir deyişle genel eğitimin bilimsel bir tanımı olamaz. Çünkü eğitim, pozitif bir bilim değildir. Genel kabul görmüş teorileri yoktur. Bu konudaki görüşlerin deneysel açıdan veya mantık açısından kanıtlanması pek az durumda gerçekleşebilir. Tek bir doğru yoktur; ama genel olarak genel eğitim, kişinin mesleki öğretiminden ayrı olarak bir bütün halinde gelişmesi anlamına gelir. Bu paragrafın konusu, aşağıdakilerden hangisidir?

Bir romanda kişilerin, olayların; belirli bir fikrin anlatılması, açıklanması için kullanıldıkları çok görülmüştür. Ama Tanpınar bu kadarla yetinmiyor; bir yeri, bir insanı, doğrudan doğruya bir fikir, bir düşünce bir görüş olarak sunuyor. Soyut düşünceleri, duyguları, kavramları somutlaştırarak bir yerin, bir insanın, bir olayın biçimi rengi, kokusu, hareketi içinde veriyor. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Her fikir otlağında, yaralı ve topal bir hayvan gibi sopayla, taşla, tekmeyle uzaklaştırılan eleştirmen, gerçekte insan zekâsının en etkili hizmetkârlarından biridir. Doğacak şafaklara doğru yürüyen kafilenin ta önünde, ümit bayraklarını dalgalandıran onun koludur. Bu parçaya göre, eleştirmenin en önemli özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

Kültürden sanata, eğitimden politikaya kadar pek çok konunun işlendiği bu kitapta sanatsal özellikler asla geri plana itilmemiş. Yazar, görüşlerini bir sohbet havası içinde, "Bu görüşler benim ama size uyarsa siz de alın." der gibi aktarıyor. Sözlerini kesin doğrulara ve kesin yargılara bağlamadan tamamlıyor. Görüşlerini, "Kesin doğrular bunlardır." demeden aktarması, eserin önemini kaybettirmediği gibi günümüzde de okunmasını sağlıyor. Aşağıdakilerden hangisi, parçada sözü edilen kitabın bir özelliği değildir?

(I) Üniversiteye giriş sınavlarının sonucuna dayalı öğrenci seçme sistemleri adil değildir. (II) Japonya'daki üniversite giriş sınavları bunu kanıtlıyor. (III) Kyoto ve Tokyo Üniversitelerine giren öğrencilerin çoğunun orta ve üst düzey gelir grubuna sahip ailelerden geldiği tespit edilmiştir. (IV) Bunun nedeni, bu ailelerden gelen çocukların daha iyi devlet okullarına ve özel okullara gitmeleridir. (V) Ayrıca çok küçük yaşlardan başlayarak daha iyi bir hazırlık yapmaları ve bilinçli bir şekilde yönlendirilmeleri de bu durumda etkili olmuştur. Bu paragrafın ana düşüncesi, numaralanmış cümlelerin hangisinde belirtilmiştir?

----Çünkü gerçek duyguları barındırı ve aşk orada en güzel anlamıyla yaşanır. Hayal dünyasının ürünü "kurmaca aşklar" bile olsa ve hayalle gerçek arasında çoğu zaman derin uçurumlar da bulunsa, böyle aşkların gerçek yaşamda da yaşanma olasılığı her zaman vardır. Yeter ki aranan, beklenen insan ile bir gün, bir yerde karşılaşılsın. Düşüncenin akışına göre bu parçanın ilk cümlesi aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Yeni ressamların göze çarpan ilk özelliklerinden biri de değişik olmaları. Aynı akademiden, hatta aynı atölyeden öyle çeşitli üsluplar, öyle ayrı duyuşlar türüyor ki insan neredeyse bu ressamların birbirine benzememekte sözleştiklerini sanacak. Hoş, öteki sanatlarda da durum bu ya... Kişinin ayinesi olan sanatta da oldukça doğal bir olay. Bu parçada üzerinde durulan konu, aşağıdakilerden hangisidir?